"Nocne zwierzęta" Patrycja Pustkowiak

Każdy z nas, jestem tego pewna, ma swój ulubiony typ bohatera, którego z utęsknieniem wyczekuje w czytanych przez siebie powieściach. Nie chodzi o to, by wszyscy byli do siebie podobni, ale o pewne mniejsze bądź większe niuanse ich osobowości. Osobiście lubię silne charaktery, czy to męskie czy też żeńskie, lecz jeszcze mocniej przyciągają mnie czarne, czasem nawet z góry skazane na porażkę. Podejrzewam, że wychodzi tutaj moja pesymistyczna natura. 

O „Nocnych zwierzętach” Patrycji Pustkowiak nie słyszałam za wiele przed zakupem książki. Przyciągnęło mnie pierwsze zdanie autorki zamieszczone z tyłu okładki: „Zawsze chciałam napisać powieść alkoholową z kobietą w roli głównej.” Niemal z miejsca zaczęłam czytać i... No i nic. Odłożyłam po kilkunastu stronach, skonsternowana, zawiedziona i zniechęcona. Dopiero za trzecim czy czwartym podejściem udało mi się przez nią przebrnąć.

Zazwyczaj w tym miejscu poświęcam akapit na przybliżenie fabuły, ale nie wiem, jak mam to zrobić w przypadku tej książki. O czym miałabym bowiem napisać, skoro na tych 223 stronach niewiele się dzieje, a jeszcze na okładce, potem na pierwszych stronach, dowiadujemy się czym skończy się historia głównej bohaterki? Tamara Mortus to kobieta złamana, choć jak dla mnie pełna zwykłej złości, której nie potrafi z siebie wyrzucić, więc pije, ćpa i zwyczajnie się stacza, aż w końcu dokonuje morderstwa. I tyle. Ot cała fabuła. 

Nie umiem nawet wyrazić jak mocno jestem zawiedziona tą pozycją. Patrycja Pustkowiak stworzyła bohaterkę, której wyrządziła wielką krzywdę, przynajmniej w moich oczach. Nie pozwoliła jej się rozwinąć na tyle, by zrobiła coś więcej ze swoim życiem. I nie, nie chodzi mi o to, by zmienić koniec książki, w żadnym razie. Chodzi mi o wprowadzenie do powieści cokolwiek poza tym, co już tam jest. Poza piciem, balangami, monologami, które zamiast zapierać dech w piersiach, stają się zwyczajnie pretensjonalne i infantylne. Jasne, może i autorka chciała nadać całości odrobiny „normalności”, tej szarej rzeczywistości w jakiej żyją zwykli ludzie, a nie superbohaterowie, nawet ci skazani na zagładę. Nie mogę się jednak oprzeć wrażeniu, że historia Tamary miałaby zupełnie inny wydźwięk w mojej głowie, gdyby pojawił się choć drobny dreszczyk, jakiś wątek kryminalny, jakieś większe zagrożenie nad jej głową niż tylko wóda, prochy i szemrane towarzystwo. Gdyby chociaż motyw morderstwa zachować w tajemnicy, a nie wyjawiać tego zanim jeszcze na dobre czytelnik zdecyduje się na książkę... Sama nie wiem. 

Wiem tylko, że styl autorki jest dobry. W tej formie dla mnie nieprzyswajalny, bo za dużo tu odjechanych, bezsensownych wywodów. Przemyślenia Tamary byłyby znośne, wręcz ciekawe, gdyby je rozdzielić jakimś innym wątkiem. Gdyby dać jej jakieś ważne zadanie i pozwolić jej, w imię ogólnego zamysłu, ponieść klęskę na wielu płaszczyznach. 

Podsumowując; „Nocne zwierzęta” są ohydne, momentami szokujące, choć to akurat zależy od czytającego, ja bardziej byłam znudzona i zniesmaczona niż zszokowana. Największą wadą tej książki jest zaprzepaszczony potencjał. To jedna z niewielu powieści, z których nic bym nie wyeliminowała, a jedynie coś dodała. Nie jestem pewna, czy kiedykolwiek coś podobnego mnie spotkało i nie bardzo wiem, co o tym myśleć i jak to odbierać. Jestem jednak pewna, że gdyby było w tej historii coś więcej, książka ta mogłaby trafić na wysokie miejsce na mojej osobistej liście bestselerów. Szkoda. Do samego końca miałam nadzieję, że autorka mnie jednak czymś zaskoczy, ale nie. 

Moja ocena: 3/10

Książka bierze udział w wyzwaniu: